Babaganuş Ortadoğu Mezesi Tarifi

Ortadoğu mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biri olan babaganuş, közlenmiş patlıcanın muhteşem aromasıyla hazırlanan nefis bir mezedir. Pürüzsüz kreması, tahin, sarımsak ve limonun mükemmel uyumuyla hem besleyici hem de lezzetli bir alternatif sunar. Özellikle ekmek, lavaş veya çeşitli mezelerle servis edildiğinde sofraların yıldızı haline gelir. İster ana yemeğin yanında, ister atıştırmalık olarak tüketebileceğiniz bu hafif meze, Akdeniz mutfağının en sevilen tariflerinden biridir.

Yemeğin Tarihçesi ve Hikayesi

Babaganuş (Baba Ghanoush), kökleri Levant bölgesine uzanan, közlenmiş patlıcan, tahin, zeytinyağı ve çeşitli baharatlardan yapılan geleneksel bir Ortadoğu mezesidir. İsmi Arapça’da “şımarık baba” anlamına gelen “baba ghanouj”dan gelmektedir. Yemeğin adının kökeni hakkında birkaç hikaye bulunmakla birlikte, en yaygın anlatıya göre bir Lübnanlı yaşlı babanın diş problemi nedeniyle yumuşak yiyeceklere yönelmesi ve patlıcanı ezerek bu mezesini yapmasından geldiği söylenir.

13. yüzyıldan beri Levant mutfağında önemli bir yere sahip olan babaganuş, patlıcanın közlenmesiyle elde edilen karakteristik dumanlı tadıyla bilinir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde saray mutfağına giren bu meze, zamanla tüm Ortadoğu ve Akdeniz mutfaklarında sevilen bir lezzet haline gelmiştir. Günümüzde özellikle Lübnan, Suriye, Türkiye, İsrail ve Mısır mutfaklarında yaygın olarak tüketilmektedir.

Babaganuş, vejetaryen beslenmeye uygun olması ve sağlıklı içeriğiyle modern mutfakta da popülerliğini korumaktadır. Genellikle pide, lavaş veya sebze çubukları ile servis edilen bu meze, Ortadoğu’nun zengin mutfak kültürünün en güzel örneklerinden biridir.

Malzemeler

• Ana Malzemeler:
• 2 adet büyük boy patlıcan
• 4-5 diş sarımsak
• 1 adet orta boy limon
• 1 adet orta boy domates
• Sos için:
• 4 yemek kaşığı tahin
• 3 yemek kaşığı zeytinyağı
• 1 tatlı kaşığı kimyon
• 1 çay kaşığı tuz
• 1/2 çay kaşığı karabiber
• Süslemek için:
• 2 yemek kaşığı zeytinyağı
• 1 tutam maydanoz
• 1 tatlı kaşığı nar tanesi (mevsimindeyse)
• 1 çay kaşığı pul biber

Yapılışı

1. Fırını 200°C’ye ısıtın ve 2 orta boy patlıcanı birkaç yerinden çatalla delin. (Patlıcanları delmezseniz fırında patlayabilir)
2. Patlıcanları fırın tepsisine yerleştirip 45-50 dakika kadar, dışı kömürleşip içi yumuşayana kadar pişirin. (Patlıcanların her yönünü eşit pişirmek için ara sıra çevirin)
3. Fırından çıkan patlıcanları 10-15 dakika soğumaya bırakın, ardından kabuklarını soyun. (Soğuduğunda kabukları daha kolay soyulur)
4. Soyulmuş patlıcanları bir kaseye alın ve çatalla iyice ezin. (Çok fazla ezmemeye dikkat edin, tamamen püre kıvamında olmamalı)
5. Üzerine:
   – 2 diş dövülmüş sarımsak
   – 3 yemek kaşığı tahin
   – 1 adet limonun suyu
   – 2 yemek kaşığı zeytinyağı
   – Tuz ve karabiber ekleyin.
6. Tüm malzemeleri spatula veya kaşıkla karıştırıp homojen bir kıvam elde edin. (Karışım çok katı gelirse biraz daha zeytinyağı ekleyebilirsiniz)
7. Servis tabağına alın ve üzerini:
   – 1 yemek kaşığı zeytinyağı
   – Kırmızı pul biber
   – Nar taneleri (isteğe bağlı)
   – Maydanoz ile süsleyin.
8. Servis yapmadan önce 1 saat kadar buzdolabında dinlendirin. (Bu süre içinde lezzetler daha iyi birbirine karışır)

Öneriler ve Püf Noktaları

Babaganuş Servis Önerileri:

• Lavaş, pide veya çıtır ekmeklerle servis edilebilir
• Zeytinyağı gezdirilerek üzerine nar taneleri serpiştirilebilir
• Yanında közlenmiş biber ve domates ile sunulabilir
• Meze tabağının kenarına maydanoz yaprakları ve limon dilimleriyle süslenebilir

Saklama Koşulları:

• Hava almayan bir kapta buzdolabında 2-3 gün saklanabilir
• Oda sıcaklığında en fazla 2 saat bekletilmelidir
• Dondurulması önerilmez

Alternatif Malzemeler:

• Tahin yerine yoğurt kullanılabilir
• Sarımsak miktarı damak tadına göre ayarlanabilir
• Kimyon yerine kişniş kullanılabilir
• Maydanoz yerine dereotu tercih edilebilir

Püf Noktaları ve Dikkat Edilecekler:

• Patlıcanlar iyice közlenmeli, içi çiğ kalmamalıdır
• Közleme işlemi ocakta yapılıyorsa patlıcanlar sık sık çevrilmelidir
• Patlıcanların suyu iyice süzülmelidir
• Acı tadı gitmesi için patlıcanlar tuzlu suda bekletilebilir
• Servis öncesi 1-2 saat dinlendirilmesi lezzeti artırır
• Tahin eklerken azar azar ve karıştırarak eklemek gerekir